Wat is hooggevoeligheid?

1. Wat is hooggevoeligheid en is het hetzelfde als hoogsensitiviteit?

2. Is niet ieder mens gevoelig?
Ieder mens is in staat om te voelen; veel mensen kunnen speciaal goed proeven of ruiken of hebben een absoluut gehoor, dus gevoelig zijn we allemaal. Bij hooggevoeligen komt er meer informatie vanuit de zintuigen in de hersenen; die prikkels worden dieper en breder verwerkt. Er zijn mensen met speciaal goed ontwikkelde spieren, er zijn hoog intelligente mensen… die verschillen vinden we heel normaal. En zo heb je ook mensen die de zintuiglijke prikkels meer verwerken. Het is geen afwijking of ziekte of stoornis, maar in onze moderne wereld met steeds meer prikkels – alles wordt sneller, drukker en voller – gaan mensen er wel steeds meer onder lijden.

3. Hoe kun je het meten of testen?
Er zijn inmiddels behoorlijk wat onderzoeken, ook met MRI-scans, die laten zien dat bij hooggevoeligen meer hersendelen betrokken zijn bij verschillende soorten mentale activiteit, bijvoorbeeld bij het zien van schokkende beelden. Elaine Aron, de pionier op dit gebied, heeft een test ontwikkeld die nog steeds gebruikt wordt door deskundigen. Ik vind het een prima test, als je erachter wilt komen of je zelf hooggevoelig bent, of om te kijken of je kind het is. Maar als je mijn boeken leest en een continue Aha-beleving hebt, als je je eindelijk begrepen en herkend voelt, dan kun je ervan uitgaan dat je het bent. Ik ben er erg voor dat je het zelf vaststelt, en niet van een ander laat afhangen. Ook op deze site vind je de zelftest.

4. Verandert het ooit, of blijft het je leven lang hetzelfde?
Helaas word je nooit minder gevoelig, je wordt ermee geboren en je blijft het je leven lang. Je wordt zelfs gevoeliger als je ouder wordt, dat is bij iedereen zo en bij hooggevoeligen ook. Maar gelukkig is het ook zo dat je kunt leren ermee om te gaan, je leven erbij aan te passen. Dus als je dat doet, neemt de last die je ervan hebt af.

5. Wat zijn de nadelen van hooggevoeligheid?
In onze maatschappij heb je er al snel last van. Door ons schoolsysteem worden kinderen heel cognitief opgevoed; er is vaak een tekort aan aandacht voor gevoelens en gevoeligheden. Gebruik maken van je emotionele kwaliteiten is er niet bij. Daarom zijn kinderen vaak al op jonge leeftijd chronisch overprikkeld. Als ook de ouders niet snappen dat een hooggevoelig kind anders in elkaar zit dan de anderen, lijdt het. Zo’n kind moet je niet opjagen. Het zijn vaak heel gewillige en brave kinderen, lieve kinderen, maar dat wil niet zeggen dat ze van binnen niet lijden. Juist omdat ze zich zo aanpassen aan wat verwacht wordt, ook als dat tegen de eigen natuur ingaat. Hooggevoeligen zijn veel stressgevoeliger en raken sneller burnout dan anderen. Als ze proberen mee te komen in het jachtige tempo van onze tijd worden ze vaak ziek. Ontstekingen bijvoorbeeld zijn een typische reactie van chronisch overprikkeld zijn; je immuunsysteem verzwakt erdoor.

6. En wat zijn de voordelen?
Van oudsher zijn hooggevoeligen de pioniers, de priesters en adviseurs van een samenleving. Ze hadden de rol om de groep, clan of gemeenschap te leiden, inspireren en waarschuwen (voor gevaren). Ook in deze tijd kunnen we de vermogens van hsp’s goed gebruiken voor ons collectieve groeiproces naar meer duurzaamheid en inclusiviteit. Een mens is geen machine, en we zijn ook niet louter ons brein. We zijn ingenieus levende organismen die continue in uitwisseling staan met onze omgeving. Bovendien zijn we als ziel hier op aarde onderweg om spiritueel te ontwikkelen. Hsp’s zijn in mijn ogen de koningsklasse, zij zitten in de spirituele school in de hogere klassen maar moeten wel dealen met een wereld die geregeerd wordt door de kleintjes. Dit levert een spanning en discrepantie op die vaak haast niet uit te houden is. In de materiële op geld en gewin gebaseerde wereld maten wij roeien met de riemen die we hebben. Niet bepaald gemakkelijk.

Hooggevoeligen kunnen onwijs genieten van kleine dingen, van contact, van aanraken, schoonheid en kunst. Ze zijn begaafd op tal van gebieden. Veel beroemde wetenschappers en kunstenaars zijn hooggevoelig, denk bijvoorbeeld aan Einstein en Van Gogh. Het is ook een prachtig instrument om in te zetten als je werkt in de zorg of het onderwijs. In mijn boek HSP op de Werkvloer beschrijf ik acht profielen vwaarin je de hsp’s vaak tegenkomt, inclusief valkuilen, uitdagingen en tips.

7. Wat moet je vooral niet doen als hooggevoelige?
Als je een mens terugplaatst in zijn natuurlijke habitat, is het handig om te kunnen ruiken welke bloemen giftig zijn, om te kunnen zien welke knollen gezond zijn, om aan te voelen in welke bossen een beer rondstruint. Die waakzaamheid is een gave. Maar als je gestresst of chronisch overprikkeld wordt, is het een last. Hollen! Doorrennen in het tempo van de maatschappij. Je moet vooral je normen niet aanpassen aan de meerderheid. Hooggevoeligen zijn vaak zeer ambitieus en perfectionistisch en dan leg je je eigen norm al hoog. Heel concreet zou ik zeggen: luister bijvoorbeeld niet naar bedrijfsartsen die jou zo snel mogelijk uit je burnout in het arbeidsproces terug willen krijgen. De maatschappij wil ie-dereen zo snel mogelijk terug aan het werk: doe er vooral niet aan mee. In je eentje is het moeilijk, dus zoek andere mensen die je begrijpen, zoek lotgenoten.

8. Wat kun je wel doen?
Je moet echt je eigen weg zoeken, pionieren, zelf keuzes maken. Luisteren naar je lichaam, en je eigen grenzen aangeven. Dat is een van de lastigste dingen, vooral voor perfectionisten. Vooral gaan slapen als je zin hebt om te slapen. Luieren! Contempleren, mediteren, dagdromen is heel belangrijk voor hooggevoelige mensen, niet alleen voor het plezier, maar het is echt functioneel. In de natuur wandelen is ontzettend belangrijk. Partners van hooggevoelige mensen moeten zich ook realiseren dat hun man of vrouw echt anders is, dat dagdromen belangrijk voor ze is, dat ze moeten luieren. Dat ze zelf moeten aangeven wanneer ze weer kunnen terugkomen in het drukke gezin. De omgeving moet echt begrijpen dat het af en toe echt anders werkt bij deze mensen.

9. Komen er steeds meer hooggevoelige mensen bij?
Het wordt wel steeds meer zichtbaar. De verwachtingen van de prestatiemaatschappij zijn heel hoog en dat legt er veel druk op. Sommige mensen zeggen dat er steeds meer indigo kinderen en nieuwe tijdskinderen komen. Enerzijds zie ik heel duidelijk dat het een eigenschap is die bij sommige mensen meer ontwikkeld is dan bij de meerderheid; dat is altijd zo geweest en zal altijd zo blijven. Maar op spiritueel niveau ervaar ik zelf ook dat er meer gaande is. Ik zie dat er heel veel lichtwerkers op aarde komen; zo zie ik mezelf ook. De tijd is er rijp voor om spiritualiteit te ervaren waar ze thuis hoort: als integraal onderdeel van het menszijn op aarde. Niet als doctrine in een onverdraagzame religie. Ieder mens heeft in mijn ogen een ziel die hem of haar verbindt met het geheel. Als hsp voel of ervaar je de ziel en het geheel vaak makkelijker dan als niet-hsp. Je kunt daarom ook sterke heimwee hebben naar  het verloren paradijs op aarde.

10. Wat kun je zeggen over hoogsensitieve kinderen? 
Hoogsensitieve kinderen komen vanuit dat grotere bewustzijn. Hun herinneringen aan het zielenbestaan is nog vers, ze voelen daarom sterk dat ze deel uitmaken van een groter geheel en dat de mens een spiritueel wezen is. Met hs kinderen kun er vaak goed over praten. Het zijn vaak oude zielen. Ik heb jonge mensen meegemaakt die spiritueel zeer wetend zijn, die er een enorme begaafdheid en bagage in meebrengen. Ik denk dat het hun roeping is in onze tijd om de mensen weer te wijzen op het belang van spiritualiteit, van natuurbeleving, dat we als mensheid één zijn en niet verdeeld. Jonge mensen worstelen met de verwachtingen van de maatschappij en het commitment aan hun true self.  Wat wordt er van mij verwacht? En wat wil ik diep van binnen werkelijk? Ik denk dat de nieuwe hsp generaties met prachtige antwoordenen oplossingen kunnen komen op de grote dilemma’s van onze tijd.